Hoog Catharijne
100.000m²
Utrecht
Cultuur
Renovatie
37.700 m²
Amsterdam
Werktuigbouwkundige Installaties
Utiliteit
10 Verdiepingen, 8 terrassen en minstens 33 ondernemingen. Het is een indrukwekkend project, de renovatie van Rivierstaete. Het pand dat ook wel bekend staat als ‘de Apenrots’, is van origine ontworpen door Huig Maaskant en wordt nu herzien door Roberto Meyer in opdracht van Vastint Netherlands BV. Dit monumentale pand dankt haar status mede aan het verleden: in de jaren ’70 was dit het grootste kantoorpand van Europa.Destijds heel vooruitstrevend en indrukwekkend, maar de gesloten constructie deed zwaar aan met alle zes miljoen crème kleurige tegels die werden afgewisseld door grijs beton. Hoog tijd dus om het gebouw te verwelkomen in de toekomst.
Als je langs het gebouw loopt, vraag je je vast af wat er over blijft van de kolos. Het hele bouwwerk is gestript, de gevel verwijderd en alleen de betonnen constructie is over gebleven. De tegels worden momenteel vervangen door glas, de grijze dakbedekking krijgt een groene make-over en er wordt straks circa 60% bespaard op energie en stookkosten.
ULC Installatietechniek verzorgt binnen dit project de werktuigbouwkundige installaties. Dit houdt in dat er voor koeling en verwarming gebruik wordt gemaakt van bronnen in de bodem. Door deze bronnen kan men warmte opslaan of juist koeling verkrijgen. Volgens Hans Olsthoorn is dat juist de uitdaging voor ULC Installatietechniek; het implementeren van nieuwe technieken in een oude constructie. ULC is daar inmiddels gespecialiseerd in, maar dit project is uniek vanwege de bijzondere structuur.
Het gebouw heeft meer bizarre bouwkundige elementen, zo moet je niet te haastig de vluchttrap afrennen, want dan kop je jezelf knock-out. Waarschijnlijk is de in ‘77 overleden architect Maaskant zelf nooit in het gebouw geweest met zijn lengte van meer dan 2 m. Ook zijn er bepaalde stukken beton van zo’n 25.000 kilogram die in het gebouw zweven zonder aanwijsbare functie. Er wordt gegokt dat dit was om de symmetrie in het ontwerp te waarborgen.
Als je ziet hoeveel er komt kijken bij het renoveren van een pand als dit, wordt duidelijk dat de jaren ’70 verder weg zijn dan we soms denken. Chef-monteur Ed Vermeulen leidt ons rond als de luchtbehandelingskasten omhoog worden gehesen. Terwijl we steeds een verdieping hoger klimmen, wordt duidelijk hoeveel verschillende partijen soms op dezelfde vierkante meters te werk moeten gaan. Het gehele project bestaat uit erg veel verschillende fases en er werken dan ook veel meer verschillende partijen aan deze klus mee dan normaliter het geval zou zijn bij een renovatie. Dit vereist niet alleen een gigantische voorbereiding, maar ook uitvoerige communicatie tussen alle betrokken partijen.
Het is soms moeilijk in te schatten waarom een tekening bepaalde gekke bochten en ‘omleidingen’ laat zien. Dan lijkt het soms verstandiger om op de bouw een eigen plan te trekken, met als gevolg dat later in het project blijkt dat er toch iets anders had moeten komen in de ruimte van ‘die gekke bocht’. Zo ook in de technische ruimte, je verwacht in het beginstadium niet dat de hele ruimte vol komt met leidingen, dus lijkt het soms praktischer om een andere weg in te slaan dan op de tekening staat. Om dit te vergemakkelijken is de BIM afdeling van ULC Installatietechniek aan de slag gegaan met 3D tekeningen in het programma Revit. Dit heeft in het begin extra tijd gekost, maar zorgt uiteindelijk voor veel overzicht in tekeningen én het maakt het plaatsen van bestellingen exacter. Door dit programma is het zonder uitgebreide berekeningen mogelijk om exact te zien hoeveel meter leidingen e.d. nodig zijn.
Voor iedereen die meewerkt aan het project is het al lang duidelijk: het gaat hier om een uniek concept. Het pand gaat niet alleen dienen als kantoorruimte, ontmoetingsplaats en restaurant, ook zal in het pand de hoogspanning voor de buurt binnenkomen en wordt deze omgezet naar lagere spanningen om vervolgens te verspreiden. En om het af te maken komt er, zoals het tegenwoordig hoort in Amsterdam, op de bovenste verdieping een sky lounge.
Dat kan af en toe nog best lastig zijn, zeker als je bedenkt dat de afmetingen en eisen die tegenwoordig aan bijvoorbeeld een ventilatieschacht worden gesteld, nogal verschillen van de eisen in de zeventiger jaren. En dan mag je ook nog eens niet overal boren en zagen, want zo vergroot men het risico op instorten. Het gevolg hiervan is dat zelfs de kleinste aanpassingen eerst moeten worden doorberekend.